Λεμφικό σύστημα και Λεμφοίδημα

Το λεμφικό σύστημα όταν βρίσκεται σε αρμονική συνεργασία με άλλα συστήματα του οργανισμού εκτελεί αποτελεσματικά τις λειτουργίες του.

• Ενισχύει την άμυνα του οργανισμού (ανοσοποιητικό σύστημα) καταστρέφοντας παθογόνους μικροοργανισμούς και φιλτράρει τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού, ώστε η λέμφος να επιστρέψει καθαρή και ασφαλής στο κυκλοφορικό σύστημα.
• Το λεμφικό σύστημα αποβάλλει το πλεονάζων υγρό, υπολείμματα, νεκρά κύτταρα, τοξίνες κ.ο.κ. από τα κύτταρα και τον μεσοκυττάριο χώρο.
• Σε συνεργασία με το κυκλοφορικό σύστημα, μεταφέρει θρεπτικά συστατικά, οξυγόνο και ορμονες, από το αίμα στα κύτταρα των ιστών του σώματος( δέρμα, οστά, μύες, νεύρα, όργανα).
• Αποβάλλει τις πρωτεΐνες από το ενδιάμεσο υγρό. Η απομάκρυνση των πρωτεϊνών από τη περιοχή διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο, γιατί εκτός του ότι είναι πολύ ογκώδη για να μεταφερθούν από τα αιμοφόρα αγγεία, επιπλέον, αν δεν αποβληθούν κάνουν κατακράτηση νερού, με συνέπεια την δημιουργία οιδήματος.

Λεμφοίδημα ορίζεται το πρήξιμο ή οίδημα, που μπορεί να εμφανιστεί σε μία ή περισσότερες περιοχές του σώματος και προκαλείται από την αδυναμία των λεμφαδένων και των λεμφαγγείων (δηλαδή από την ανεπάρκεια του λεμφικού συστήματος να ανταπεξέλθει στην λειτουργία του), να μεταφέρουν και να παροχετεύσουν το πλεονάζον υγρό (λεμφικό υγρό) στην περιοχή δράσης τους με αποτέλεσμα να συμβαίνει ανώμαλη συσσώρευση της λέμφου στην περιοχή και να παρουσιάζεται πρήξιμο ή οίδημα.

Προκειται για το λεμφοίδημα .
Το λεμφοίδημα, συνήθως, εμφανίζεται στα κάτω και άνω άκρα, όμως μπορεί να εμφανιστεί σε όλα τα μέρη του σώματος, όπως τα γεννητικά όργανα και το πρόσωπο.

Στην πράξη το λεμφοίδημα είναι η συσσώρευση του υγρού και κυρίως των πρωτεϊνών που περιέχονται σε αυτό και δεν μπορούν να αποβληθούν. Οι πρωτεΐνες παράγουν κολλαγόνο, γεγονός που δημιουργεί ένα σκληρο οίδημα. Αυτό δημιουργεί το χαρακτηριστικό εντύπωμα, που κατά την πίεση του δέρματος, η επαναφορα του αργεί συμβεί.

Υπάρχουν δύο κατηγορίες λεμφοιδήματος, όπου η βλάβη του λεμφικού συστήματος προκύπτει από διαφορετική γενεσιουργό αιτία.

Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται τα άτομα που λαμβάνουν διάγνωση μετά την γέννησή τους ή κατά την διάρκεια των δύο πρώτων ετών της ζωής τους. Η αιτία σε αυτή την περίπτωση έχει να κάνει με μια σπάνια ή συγγενής πάθηση, όπου οι λεμφαδένες ή τα λεμφαγγεία χαρακτηρίζονται από υπερπλασια, υποπλασία ή απλασία. Πρόκειται για το Πρωτογενές λεμφοίδημα.

Στην δεύτερη κατηγορία, εντάσσονται τα άτομα που έχουν υποστεί τραυματισμό ή επεμβατική διακοπή της λειτουργίας της λέμφου. ενδεικτικά αναφέρουμε μαστεκτομή, μετεγχειρητική φλεγμονή και ακτινοβολία. Πρόκειται για το Δευτερογενές λεμφοίδημα.

Η βλάβη ή η ανεπάρκεια του Λεμφικού Συστήματος προκύπτει, σε μεγάλο ποσοστό, από την αφαίρεση λεμφαδένων σε γυναίκες στην θεραπεία του καρκίνου του μαστού ή την ακτινοβόληση αυτών. Το λεμφοίδημα μετά από λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης, παρουσιάζεται συνήθως στο άνω άκρο αλλά μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και στο στήθος, στην μασχαλιαία περιοχή καθώς και στην πλάτη πίσω από αυτή. Στατιστικά, οι γυναίκες που έχουν υποστεί αφαίρεση μεγάλου αριθμού λεμφαδένων και εχουν επιπροσθέτως ακτινοβοληθεί, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν λεμφοίδημα.

Το λεμφοίδημα είναι μία χρόνια νόσος, που όμως είναι διαχειρίσιμη και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά εάν και εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα, ώστε να αποτραπεί η εξέλιξη του οιδήματος και παράλληλα να μειωθεί ο απαιτούμενος χρόνος αποκατάστασης αυτού. Με την βοήθεια και την καθοδήγηση εξειδικευμένου θεραπευτή, είναι δυνατή η διαχείριση του λεμφοιδήματος. Η ενδεδειγμένη και αποτελεσματική μέθοδος που ακολουθείται σήμερα, είναι η Ολοκληρωμένη Αποσυμφορητική Θεραπεία (CDT – Complete Decongestive Therapy), όπως την περιέγραψε ο Dr. Vodder.

Αυτή περιλαμβάνει αρχικά την φροντίδα του δέρματος, έπειτα, λεμφική μάλαξη-παροχέτευση με τα χέρια(MLD – Manual Lymph Drainage), ειδική συμπιεστική περίδεση με επιδέσμους μικρής ελαστικότητας, αποσυμφορητικές ασκήσεις – αυτοδιαχείριση και στο τέλος την εφαρμογή ειδικού συμπιεστικού ενδύματος(γαντιού), επίπεδης πλέξης, για την διατήρηση του αποτελέσματος της θεραπείας.

Μετά το πέρας των θεραπειών, ο εξειδικευμένος θεραπευτής, θα δώσει τις κατάλληλες οδηγίες, ώστε ο ασθενής να μάθει πως θα πρέπει να διαχειρίζεται ο ίδιος την κατάστασή του, μη έχοντας κανένα πρόβλημα στην καθημερινότητα του, αρκεί να μάθει να μην υπερβαίνει τα όρια που επιβάλλει αυτη η κατάσταση.